Albert Rudé i Jens Gustafsson. Tak się złożyło, że zespoły obu finalistów Pucharu Tysiąca Drużyn, są prowadzone przez trenerów zza granicy. Zarówno urodzony w okolicach katalońskiej Girony szkoleniowiec Białej Gwiazdy, jak i pochodzący z Helsingborga trener Portowców, już teraz zasłużyli na zaszczytne miejsce w historii klubów z Krakowa i Szczecina. To oni bowiem jako pierwsi, odkąd decydujący mecz o Puchar Polski rozgrywany jest na największym polskim stadionie, doprowadzili swoich podopiecznych właśnie do ostatecznej rozgrywki w stolicy. Nie będzie to jednak pierwszy przypadek w historii, w którym decydującą batalię o to trofeum stoczą ekipy prowadzone przez obcokrajowców.

DAWNO, DAWNO TEMU…

Jeśli tak możemy opisać wydarzenia sprzed ponad pół wieku. Właśnie w latach 50. XX stulecia nasz futbol po raz pierwszy doświadczył sytuacji, w której o Puchar Polski, w finale rywalizowała drużyna prowadzona nie przez Polaka. Należy więc zauważyć, że nie trzeba było na to długo czekać. Pierwszy finał rozegrano co prawda jeszcze w 20-leciu międzywojennym (w sezonie 1925/26), ale do regularnej rywalizacji wrócono dopiero kilka lat po zakończeniu II wojny światowej. To właśnie wtedy (w piątym w kolejności finale rozgrywek), w sezonie 1954/55 na stadionie Wojska Polskiego w Warszawie Legia rozbiła gdańską Lechię aż 5:0, a architektem jej sukcesu był wówczas węgierski szkoleniowiec – János Steiner. Urodzony w Budapeszcie trener pracował przy Łazienkowskiej przez niespełna dwa lata, ale w tym czasie doprowadził Wojskowych zarówno do Pucharu, jak i pierwszego w dziejach mistrzostwa Polski. Później tytuły w lidze świętował także z Górnikiem Zabrze i Ruchem Chorzów. Szkoleniowcy z kraju „Bratanków” w latach 50. i 60. minionego wieku cieszyli się nad Wisłą wyjątkową renomą. Dość powiedzieć, że to właśnie przedstawiciele tej nacji najczęściej prowadzili zespoły występujące dotychczas w meczach finałowych.

Trenerzy z zagranicy w finałach Pucharu Polski:
- Węgrzy – 10
- Czesi – 3
- Chorwaci – 2
- Rumuni, Słowacy, Norwegowie, Rosjanie, Niemcy, Hiszpanie, Austriacy – po 1

Ławo więc policzyć, że wśród szkoleniowców zasiadających na ławkach w kluczowych spotkaniach Pucharu Tysiąca Drużyn, byli dotąd przedstawiciele dziesięciu nacji (Szwed Jens Gustafsson dołoży do tego zestawienia jedenastą). Co ważne, aż 15 z 22 trenerów kończyło udział w finale sukcesem. Wśród drużyn, które dotąd najczęściej korzystały z zagranicznej myśli szkoleniowej (tylko na podstawie meczów finałowych), trzeba wymienić dwie najbardziej utytułowane ekipy w historii rozgrywek. Legię Warszawa prowadziło dotąd ośmiu obcokrajowców (ostatnio sukces w sezonie 2022/23 osiągnął z nią Niemiec Kosta Runjaić), a Górnika Zabrze siedmiu. Dwóch zagranicznych szkoleniowców w finałach miały chorzowski Ruch i poznański Lech, a po jednym: Zagłębia z Sosnowca i Lubina, a także Wisła Płock.

ZAGRANICZNY PUCHAR POLSKI

Wielki finał A.D. 2024 nie jest pierwszym, w którym na ławkach obu zespołów zasiadają trenerzy urodzeni poza granicami naszego kraju. Wcześniej taka sytuacja miała miejsce dokładnie trzykrotnie, ale działo się to w dość odległej przeszłości (od ostatniego takiego spotkania minęło ponad pół wieku).

15.08.1966 roku – Stadion Warty, Poznań
Legia Warszawa (Jaroslav Vejvoda z Czech) – Górnik Zabrze (Géza Kalocsay z Węgier) 2:1 pd.
 

28.05.1969 – Stadion ŁKS-u, Łódź
Górnik Zabrze (Géza Kalocsay z Węgier) – Legia Warszawa (Jaroslav Vejvoda z Czech) 2:0
 

27.06.1971 – Stadion Śląski, Chorzów
Górnik Zabrze (Ferenc Szusza z Węgier) – Zagłębie Sosnowiec (Ferenc Farsang z Węgier) 3:1

* prezentowane dane nie uwzględniają finału z sezonu 2004/2005, po którym tytułu, decyzją Zarządu PZPN (za udział w korupcji), został pozbawiony Groclin Dyskobolia Grodzisk Wlkp.
** dla przejrzystości w artykule wykorzystujemy tylko obecnie stosowane nazwy klubów.