W czasach słusznie minionych, a więc Polski Ludowej, o punktualności pociągów można było tylko pomarzyć. Nawet dziś bywa z tym różnie, ale nie jest to normą jak w PRL-u, gdy „podróż koleją skracała czas...”. To wówczas popularne stało się powiedzenie: „Panie, a przed wojną jak pociąg jechał, to można było zegarki regulować”. Przechodząc płynnie z torów kolejowych na piłkarską murawę, chcieliśmy pokazać pewną prawidłowość. Otóż, gdy przed II wojną światową reprezentacja Polski mierzyła się z Turcją, można było w ciemno zakładać zwycięstwo biało-czerwonych. Nie byliśmy wówczas wprawdzie futbolową potęgą, ale Turcy mieli o wiele słabszy zespół.

W latach 20. doszło do trzech polsko-tureckich konfrontacji. Pierwsza odbyła się 29 czerwca 1924 r. w Łodzi – na stadionie ŁKS-u. Polska, pod wodzą selekcjonera Ignacego Rosenstocka wygrała 2:0, po golach Mieczysława Balcera i Henryka Reymana.

Kolejne dwa triumfy Polaków nad Turkami to mecze z 2 października 1925 r. i 12 września 1926 r. Nasz zespół, dowodzony przez kapitana związkowego Tadeusza Synowca,  zwyciężył – 2:1 (wyjazd) i 6:1 (dom – to spotkanie odbyło się we Lwowie, należącym wówczas do II RP).

W latach 50. i 60. reprezentacje tych krajów w dalszym ciągu grały ze sobą tylko towarzysko. Wtedy też naszym piłkarzom przytrafiła się pierwsza wpadka. 19 maja 1957 roku biało-czerwoni przegrali 0:1, a pechowym miejscem okazał się Stadion Dziesięciolecia w Warszawie. Był to dopiero drugi mecz rozgrywany na tym obiekcie, oddanym do użytku 2 lata wcześniej.

Znacznie przyjemniejsze wspomnienia biało-czerwoni mieli ze spotkania, które odbyło się 24 kwietnia 1968 roku. Na Stadionie Śląskim drużyna prowadzona przez Ryszarda Koncewicza (we współpracy z Kazimierzem Górskim) urządziła sobie popis strzelecki, bo tak należy skomentować wynik 8:0!

Blisko 35 tysięcy widzów oklaskiwało hat-tricki Włodzimierza Lubańskiego i Eugeniusza Fabera. W tym meczu debiutował Kazimierz Deyna. Dla popularnego „Kaki” spotkanie z Turcją było początkiem pięknej reprezentacyjnej kariery, okraszonej medalem mistrzostw świata oraz olimpijskim złotem i srebrem.

Zanim Polska została trzecią drużyną globu na mundialu w RFN-ie, musiała bić się o awans do mistrzostw Europy 1972. Jednym z grupowych rywali była Turcja. W 1971 r. po raz pierwszy zmierzyliśmy się z tym przeciwnikiem w meczach o stawkę. Za wyniki drużyny narodowej odpowiadał już Kazimierz Górski. 22 września biało-czerwoni wygrali aż 5:1 na stadionie krakowskiej Wisły. Kolejny raz rywale mogli ze złością cedzić przez zęby jedno nazwisko – Lubański. Napastnik Górnika Zabrze ponownie wbił im 3 gole.

Mniej udany był rewanż w Izmirze (5 grudnia). Na zakończenie eliminacji Euro 1972 (2. miejsce nie dawało awansu) biało-czerwoni przegrali 0:1. Najlepszym zespołem w grupie okazała się drużyna RFN-u, a więc późniejszy gospodarz MŚ 1974 i... przeciwnik Polaków w słynnym „meczu na wodzie”, po którym nasza drużyna straciła szansę walki o złoto.
 

W latach 80. dwukrotnie mierzyliśmy się z reprezentacją Turcji. I wróciliśmy do sprawdzonej formuły, gdyż oba mecze były towarzyskie. Pierwszy odbył się 26 września 1984 roku na Stadionie im. Paula von Hindenburga w Słupsku. Było to drugie i zarazem ostatnie spotkanie polskiej kadry w tym mieście. Biało-czerwoni wygrali 2:0 po bramkach Dariusza Dziekanowskiego.

11 grudnia 1985 r. kadra Antoniego Piechniczka zremisowała w Adanie 1:1, a gola dla Polski strzelił Jan Furtok. Był to ostatni mecz towarzyski z ekipą znad Bosforu.

„Nic dwa razy się nie zdarza i nie zdarzy” – pisała poetka Wisława Szymborska. Wydaje się jednak, że laureatka Nagrody Nobla nie miała w tym wypadku racji. Piłka nożna jest tego najlepszym przykładem. Kłam wspomnianej teorii zadała... Turcja. Biało-czerwoni trafili na nią w eliminacjach Euro 1992 i mistrzostw świata 1994. W bezpośrednich starciach lepiej wypadliśmy w tych pierwszych. 14 listopada 1990 r. triumfowaliśmy w Stambule 1:0, po golu „Dziekana”. W rewanżu na Stadionie Wojska Polskiego w Warszawie drużyna Andrzeja Strejlaua zwyciężyła 3:0, po bramkach Ryszarda Tarasiewicza, Jana Urbana i Romana Koseckiego. Na szwedzkie Euro Polska jednak nie awansowała, bo jedyne wygrane w grupie zanotowała właśnie z Turkami.

Następnie nie udało się awansować na mundial w Stanach Zjednoczonych. Kwalifikacje rozpoczęliśmy jednak od 3 punktów z reprezentacją Turcji (1:0) – 23 września 1992 r. na stadionie Lecha Poznań. Wygraną zapewnił Tomasz Wałdoch.

Nieco ponad rok później doszło do rewanżu. W tym czasie wiele zmieniło się w polskim zespole. Mecz w Stambule odbywał się w niemal grobowej atmosferze. Nasi kadrowicze wiedzieli już, że o podboju amerykańskich boisk mogą zapomnieć. W dodatku drużyny nie prowadził już Andrzej Strejlau, tylko jego asystent – Lesław Ćmikiewicz. Ostatnie, jak dotąd, spotkanie z Turcją rozegrano 27 października 1993 r. Zakończyło się porażką biało-czerwonych 1:2. A gola strzelił Wojciech Kowalczyk.

10 czerwca napiszemy nowy rozdział w historii polsko-tureckich starć. Będzie to zarazem premierowe spotkanie z tym rywalem w XXI wieku. Prawie 31 lat od ostatniej konfrontacji to szmat czasu. U naszych przeciwników wiele się zmieniło. Od połowy lat 90. Turcja zaczęła liczyć się w światowym futbolu. Najpierw był awans do mistrzostw Europy 1996 (nie wyszli z grupy), w 2002 roku brązowy medal mundialu w Korei Płd. i Japonii (największy sukces), a 6 lat później półfinał ME w Austrii i Szwajcarii.

Od 2008 roku Turcja tylko raz nie pojechała na Euro. Zabrakło jej w turnieju na… polskiej i ukraińskiej ziemi. Na mundialu nie zagrała natomiast od 2002 r., a więc imprezy, na którą biało-czerwoni awansowali jako pierwszy zespół z Europy i po 16-letniej przerwie.

Co wówczas porabiali obecni selekcjonerzy Polski i Turcji? Michał Probierz był piłkarzem Górnika Zabrze, a Vincenzo Montella zawodnikiem AS Roma. Włoch pojechał na mundial do Korei Płd. i Japonii, ale zagrał tylko w grupowym spotkaniu z Meksykiem.

Probierz i Montella zmierzą się teraz w roli szkoleniowców. Dla obu reprezentacji będzie to ostatnie przetarcie przed mistrzostwami Europy. My liczymy, że biało-czerwoni jeszcze poprawią bilans spotkań z Turcją i w dobrych nastrojach pojadą na Euro do Niemiec.

BILANS 17 MECZÓW Z TURCJĄ: 11 ZWYCIĘSTW, 3 REMISY, 3 PORAŻKI, BRAMKI: 39-12.