Stadion Górnik Zabrze (2018-2020)Stadion Górnik Zabrze (2018-2020)
KronikiArena w kształcie podkowy
Arena w kształcie podkowy
Autor: Adrian Woźniak
Data dodania: 16.03.2022
FOT. CYFRASPORTFOT. CYFRASPORT

Stadion imienia Adolfa Hitlera – ta nazwa nie brzmiała dumnie. Wśród obywateli naszego kraju budziła wręcz odrazę. Tym bardziej, że po II wojnie światowej stadion znalazł się na terytorium Polski, tak zniszczonej przecież przez hitlerowski reżim. Mieszkańcy Górnego Śląska doskonale wiedzą, o jaki obiekt chodzi. Dziś przybliżymy historię stadionu Górnika Zabrze, który długo – bo nawet jeszcze na początku XXI wieku (!) – nosił imię nazistowskiego zbrodniarza.

 

Na wstępie należy wyjaśnić, że obiekt przy ulicy Roosevelta 81 nie należał w pierwszych latach istnienia do Górnika. Ten klub jeszcze wtedy nie istniał. Został założony dopiero w 1948 roku. Stadion oddano do użytku 14 lat wcześniej. Tereny, na których go zbudowano, znajdowały się wówczas na ziemiach III Rzeszy.

 

HINDENBURG ZAMIAST ZABRZA

Tym razem nie chodzi jednak o patrona – jak w przypadku obiektu wybudowanego w 1926 roku w Słupsku. Taką nazwę nosiło bowiem Zabrze od 1915 do 1946 roku. Wizja budowy stadionu w Hindenburgu zrodziła się pod koniec lat 20. W 1928 roku projekt kompleksu sportowego stworzył znany niemiecki architekt Gustaw Allinger. Trybuny zostały zbudowane na nasypach (składały się z 8 płaskich rzędów), wokół boiska znajdowała się bieżnia lekkoatletyczna, a stadion mógł pomieścić 20 tysięcy widzów. Budynek klubowy oraz zadaszona trybuna, która przetrwała do XXI wieku, powstały rok po inauguracji obiektu.

 

Plan stadion Górnik Zabrze (1928).Plan stadion Górnik Zabrze (1928).
ŹRÓDŁO: fotopolska.eu

Tak właśnie wyglądał plan obiektów sportowych w Hindenburgu stworzony przez niemieckiego architekta Gustawa Allingera. Oprócz stadionu miały powstać jeszcze dwa boiska treningowe oraz baseny.

STADION DLA FÜHRERA

Otwarcie stadionu miało miejsce 2 września 1934 roku. Oddano go do użytku z wielką pompą. Na uroczystości obecny był m.in. gauleiter NSDAP i nadprezydent Śląska Helmuth Brückner. W ceremonii wzięło udział pięć orkiestr, a także ponad 100 pocztów sztandarowych. Patronem stadionu został – co w tamtym czasie było normą w nazistowskich Niemczech – Adolf Hitler, wódz III Rzeszy. 

Pod nazwą Adolf Hitler Kampfbahn obiekt w Zabrzu funkcjonował do 1946 roku. Ale okazało się, że wiele lat po zakończeniu wojny w oficjalnych dokumentach w nazwie „domu” Górnika... wciąż widniało imię nazistowskiego zbrodniarza. Odkryto ten fakt dopiero, gdy zaczęto gromadzić papiery potrzebne do przebudowy stadionu. I tak dopiero 9 czerwca 2005 roku pozbyto się starego patrona: wówczas obiektowi nadano imię Ernesta Pohla – legendarnego piłkarza Górnika.

 

Stadion Górnik Zabrze (1935).Stadion Górnik Zabrze (1935).
FOT. NARODOWE ARCHIWUM CYFROWE

Zdjęcie przedstawiające obiekt w Hindenburgu z 24 marca 1935 roku. W tym dniu na Stadionie im. Adolfa Hitlera doszło do spotkania polskiej reprezentacji Górnego Śląska z niemieckim Śląskiem.

DZIAŁA PO SOWIETACH

W czasie II wojny światowej zabrzański stadion nie uległ zniszczeniu. Na jego murawie – po przyłączeniu Górnego Śląska do Polski – stacjonowały radzieckie wojska. Po opuszczeniu przez nie terenu okazało się, że Sowieci pozostawili po sobie... działa przeciwlotnicze. Usunięto je w 1948 roku. Gospodarzem obiektu została wówczas drużyna Górnika Zabrze.

Mecze Trójkolorowych cieszyły się ogromnym zainteresowaniem, a klub szybko zaczął odnosić sukcesy. W związku z tym konieczna była modernizacja trybun. Zamiast 8 płaskich rzędów powstało 15, a w 1965 roku podwyższono wszystkie sektory (poza tymi na zachodniej trybunie głównej), a pojemność zwiększyła się do blisko 40 tysięcy. Poszerzono także bieżnię. Dwa lata później zainstalowano sztuczne oświetlenie. Z kolei naprzeciwko trybuny głównej ustawiono zegar z kabiną komentatorską.

Pod koniec lat 80. zabrzanie zainwestowali w dużą tablicę świetlną, składającą się z 12 tysięcy żarówek. Dokonała ona żywota w listopadzie 1998 roku. Zegar rozebrano ostatecznie w październiku 2011 roku, a w grudniu jego los podzieliły maszty oświetleniowe. Ruszyła bowiem budowa nowego stadionu.

 

Stadion Górnik Zabrze (2010).Stadion Górnik Zabrze (2010).
FOT. 400MM

Tak prezentował się dawny Stadion im. Ernesta Pohla widziany z perspektywy Torcidy – czyli trybuny najbardziej zagorzałych fanów Górnika. We wrześniu 2011 roku rozpoczęła się rozbiórka zabrzańskiego obiektu. Wyburzanie przetrwała jedynie zadaszona trybuna główna.  

PAMIĘTNE MECZE

Pierwszym spotkaniem rozegranym na stadionie w Hindenburgu było starcie polskiej reprezentacji Górnego Śląska z niemieckim Śląskiem (3:3). Miało ono miejsce 24 marca 1935 roku.

Innym wartym wspomnienia wydarzeniem był mecz z 22 stycznia 1939 roku rozegrany w ramach Pucharu Regionów Rzeszy Niemieckiej. Zmierzyły się w nim zespoły Śląska niemieckiego i Marchii Wschodniej, która tak naprawdę była reprezentacją przyłączonej do III Rzeszy Austrii. Spotkanie zakończyło się niespodziewanym zwycięstwem Ślązaków 4:1, a obejrzało je aż 30 tysięcy widzów.

Po wojnie, gdy gospodarzem obiektu był już Górnik, w Zabrzu tylko sporadycznie odbywały się mecze w europejskich pucharach. Te najważniejsze rozgrywano bowiem na znacznie większym Stadionie Śląskim w Chorzowie. Przy Roosevelta 81 gościły jednak tak znane kluby, jak Glasgow Rangers (1:1) w Pucharze Europy 1987/1988, Juventus Turyn (0:1) w Pucharze UEFA 1989/1990, Hamburger SV (0:3) w Pucharze UEFA 1991/1992 czy Admira Wacker Wiedeń (1:1) w Pucharze UEFA 1994/1995. Górnicy zagrali tam również dwa mecze Pucharu Intertoto w 1995 roku – z FC Basel (1:2) i Karlsruher S.C. (1:6). Na obecną Arenę Zabrze europejskie puchary zawitały w 2018 roku. W eliminacjach Ligi Europy zabrzanie zmierzyli się z mołdawskim klubem Zarea Bielce (1:0) i słowackim AS Trenčín (0:1).

Skrót meczu (częściowo bez komentarza)

Na starym stadionie przy Roosevelta 81 siedmiokrotnie zagrała reprezentacja Polski. Po raz pierwszy 17 października 1984 roku, gdy spotkaniem z Grecją (3:1) rozpoczęła eliminacje MŚ 1986.

Skrót meczu

Stadion Górnika był gospodarzem także innych meczów kwalifikacyjnych. To tam Polacy zmierzyli się z Holandią (0:2) w eliminacjach ME 1988, a później czterokrotnie przyjmowali rywali w kwalifikacjach do ME 1996 za selekcjonerskiej kadencji Henryka Apostela. Były to konfrontacje z Francją (0:0), Izraelem (4:3), Słowacją (5:0) i Rumunią (0:0). Po raz ostatni kadra zagrała w Zabrzu 4 września 1996 roku – towarzysko z Niemcami (0:2).

Skrót meczu

Na nowym obiekcie wystąpiła z kolei młodzieżówka. 16 listopada 2018 roku reprezentacja do lat 21, prowadzona przez Czesława Michniewicza, zmierzyła się na Arenie Zabrze z Portugalią (0:1) w pierwszym spotkaniu barażowym o awans do MME 2019, na które biało-czerwoni zdołali się ostatecznie zakwalifikować.

Skrót meczu

TŁUMY NA WIELKICH DERBACH ŚLĄSKA

Pierwszy etap budowy nowego obiektu Górnika zakończył się w 2016 roku, choć inwestycja miała zostać odebrana... trzy lata wcześniej. Problemy finansowe wykonawcy pokrzyżowały jednak te plany. Stadion rodził się w bólach, a kibice z Zabrza nie mogli się doczekać, aby w końcu zasiąść na nowych trybunach. Oficjalne otwarcie nastąpiło 21 lutego 2016 roku podczas Wielkich Derbów Śląska. Spotkanie Górnik Zabrze – Ruch Chorzów (0:2) obejrzało na Arenie Zabrze ponad 24 tysiące widzów.

 

Stadion Górnik Zabrze (2018-2020)Stadion Górnik Zabrze (2018-2020)
FOT. CYFRASPORT

Fani Górnika doczekali się areny godnej 14-krotnego mistrza Polski. Jedynym elementem niepasującym do całości pozostawała wybudowana w latach 30. trybuna kryta. Kwestią czasu pozostawało, kiedy nadejdzie jej kres.

Obiekt kształtem przypominał... podkowę. Wybudowano bowiem tylko trzy trybuny. Nietknięta pozostała zabytkowa trybuna główna, która powstała jeszcze w latach 30. XX wieku. W 2018 roku wydawało się, że jej 84. urodziny będą już ostatnimi. Tak się nie stało, choć w tej kwestii wiele może się zmienić w najbliższych latach. W styczniu 2022 roku pojawiły się informacje, że Górnik otrzymał pozwolenie na wyburzenie historycznej trybuny i zamknięcie całej inwestycji. Nieznany pozostawał termin rozpoczęcia prac. Wiadomo natomiast, co miałoby się na znaleźć na czwartej trybunie. Władze klubu z Roosevelta 81 poinformowały, że będzie ona reprezentacyjną częścią stadionu. Ulokowane zostaną tam m.in. muzeum, szatnie, sektor prasowy oraz 14 prestiżowych lóż VIP (nawiązujących do liczby mistrzostw Polski wywalczonych przez Górnika) nazwanych imionami zasłużonych piłkarzy dla klubu. Po zakończeniu budowy stadion pomieści prawie 32 tysiące widzów.